domingo, 30 de junho de 2013

La Noir estas mortinto



La Nigra Literaturo Estas Mortinta
Aŭtoro: Maŭricio R B Kampos

En la jaroj tridek kaj kvardek paro de verkistoj revoluciis la policana literaturon. Iliaj nomoj estas Daŝiel Hamet kaj Rajmond Ĉandler. Ambaŭ la verkistoj laboris en kelkaj profesioj, inter ĝin la professio de detektivo en sia reala vivo. La usona literaturo kritikoj enlistigis policana literaturon kiel duaklasa literaturo, ĉar la libroj estis tre malmultekosta.
La detektivo estis la detektivo Philip Marlowe, el Ĉhandler, transiri tra luksa kaj malpura Kalifornio ĉiuj da polucioj kaj alkoholaĵo, famaj personoj kaj fortego. Marlowe solvis kazoj kiun partoprenis aktoroj kaj direktoroj ĉe Holivudo, verkistoj kaj artistoj. Li estas malmultekosta detektivo, senmonulo, sed kun valoroj forta kiel fero, kiun li obtuze defendas. Ankaŭ ĉeestis en la komploto la koruptita polico kaj la corrupta e os gangsteroj.
Estas propra de la humanoj la scivolo, se vi legi en la ĵurnalo ke Tiaulo mortis, vi povas eĉ ne konas la persona, sekve ĉu vi ne interesigas pri la motivo de la morto, kiel okazos ĝin, kiu mortis la Tiaulo, se la murdinto estis arestita, kaj tiel plu. Tiam havis multe da intereso pri la holivudaj uloj kaj sian strangaĵoj. La baza elementoj el la nigra filmo ankaŭ estas tre interesa: fatalaj virinoj, luksaj scenejo, la detektivo melankolia, la mistera murdinto, la murdo praktikita je malprecizaj cirkonstancoj, kiel la karaktero de la aliaj personoj el la komploto. La nigra literaturo estis eminenta literaturo por la amuzo de la usona laboristoj (oni povas legi en la tagmanĝo aŭ en la publika transporto). Kial tiun okazos? Ĉar la faktoj kiun aperas en ĉi tiun noveloj estis mejloj de sian realaĵo, de sian kutima vivo: mortoj, murdoj, lukso, fatalaj virinoj.
La strangaĵo estas legi pri la perforto kiun estis nekutima. Okej? Signifas, ke ne estis perforto en Usono en tiu tempo? Esas, certe. Ekde Kain mortigis Habel niaj manoj estas makulitaj per sango. Sed kion mi volas diri estas ke la nivelo de perforto tiu periodo ne povas kompari al la aktuala nivelo de perforto.
Ĉi tiu semajno en Brazilo (por vi, kiuj legas ĉi tiun nun kronika, ne gravas kion semajno estas bedaŭrinde la bildo ne aperas kiu ŝanĝos en la proksimaj monatoj [ĉi tion ĉar mi estas optimisma]) kvar infanoj jaraj, studentoj, ili mortigis antaŭ ol sturmita. Ili ne respondis, estis ekzekutitaj. Vi legis ke dekstre, ili ne reagas al la sturmo, estis ekzekutitaj. La noir estis formo de publika kontakto kun perforto kiun ili aŭdis ilin paroli, sed ili ne konas la malnoblaj detaloj. Legante The Long GoodbyeThe Maltese Falcon, estis maniero por konsulti la arkivojn de la Anĝeloj Polico Fako. Estis kiel rigardi en la okulojn de la morto en la sekureco de via sofo. Sed ĉio tio pasis, la homo ne sentas sekura sur la sofo, serĉi la seruro: Mi melembrei pasante la seruroj? Morto estas en la pordo, rigardante ... Ni ne havas intereson en morto, murdo mistero nur rememorigas nin pri la stulteco de la homaro: la nigra literaturon estas mortinta.

Mardo, Marto 29, 2011

PS: Memoru, ke ĉi tiu nokto, kiam kontrolanta la pordo fermita.

quarta-feira, 29 de maio de 2013

Nokto en la Miŝra Kantino

DRAMATIS PERSONAE

ŜULAMITA, laboristino en la Ametista Komerco & Konservejo Industrio (ino humana).
NATANO, laboristo en la Ametista Komerco & Konservejo Industrio (viro humana).
VEERTAN, asociano de Orko la Huuno (viro meeriana).
ORKO, Huuno (viro huta).
ANAKRO, filino de Orko (ino huta).
PATO ADO, ekologo kaj ksenobiologo, profita pazaak ludisto (viro itoriana).
ĴASLERO, mandaloro rabisto kaj libera luigisoldato (viro humana).
ENAKA, asociano de iu mandalora dumgata soldato (ino vukio).
LASEEMA, dancistino de Miŝha kantino (ino tvi-leko).

Nokto en la Miŝra Kantino


"Kiu audacas ataki mia turo?" "Mi ne scias, moŝto. La popolo, mi supozas. Vi scias ke ili malamas vin." "Ĉu malamas min, hoj? Sendankaj mizeraj! Post ĉiu kiun mi faris por ili! Mi pendigos iom — vidu kiam ili iros malami min post tio!"
― Orko kaj iu de siaj gvardioj

Ĉapitro 1


Ilik, ĉefurbo de'l planedo Nova Kovo, sep tagoj post la batalo el Ĵeonozo.
Ŝulamita kaj Natano laboris dum la tuta tago en minazo Bootana(1), por Ametista Komerco & Konservejo Industrio. Kiam la sonorileto sonoras, kion ili pli deziras estas freŝa bano, kaj malvarma biero. Faris du jaroj kion ili laboris kune en la pli profundaj tuneloj de la minazo, li kiel laborista ĉefo kaj ŝi kiel gemo fakista. En ĉi tiu tempo ili pli kaj pli konis unu la alian koron kaj malkovris la amo en la mallumo de minazoj.
Ili rapide banas sin kaj foriras de la Industrio instalaĵoj. Estas hela nokto en Nova Kovo, la tria planedo de Ĉurba Sistemo (kio apartenis al Ĉurba Sektoro, lokalizita en la Meza Ringo), ili eniris en la lifto kaj premis la butono por la tria etaĝo sub la supro de Ilik, la urbo. La lifto malrapide venkis la granda distanco de la profundeco de'l planedo ĝis la plejaltaĵo de la mondo. Dum la ascendado, la geamantoj observas la vegetalaro diverskolora kio estendigis por tuta Nova Kovo, ĝis la horizonto. Ŝulamita ĉiam rigardis ĉi tio vegetaro admirita, sed hodiaŭ sia menso rigardis ĝin kvazaŭ se ŝi ne vidis ĝin, ŝi estis perdita en pensoj, nigraj nuboj agitas la galaksio, la Klona Milito komencis, ĉiuj estis kun timo pri la estonteco. Natano kaj Ŝulamita decidis iri al kantino, por aŭdi la novaĵoj kaj diraĵoj de la vojaĝantoj kiu ludas kaj trinkas tie.
— Kantinoj estas danĝera loko! Kun rabistoj, malbonuloj kaj la feĉo de´l universo — oni diris al ili, sed la geamantoj estis lasa de sian rutina vivo, kaj ilia koroj estis plena de duboj kaj scivoladoj: kio okazis en Korucanto? Ĉu la senatoroj frenezis? La nova epizodo estas la batalo en Ĵeonozo, kie miloj da klonoj mortigis kaj fine venkis la robotaroj de la Konfederacio gvidatoj por Moŝto Dooku. Por scio pli da informoj pri lastaj okazaĵoj en la Galaksio kun sekureco, Ŝulamita uzis maskveston por ŝajni viro ulo.
La lifto finfine haltas. Natano tenas Ŝulamitaan per la mano kaj ili rapidi eliras la lifton, eniranta en la sen fino stratoj de la ĉefurbo. Natano faras signalo kun sia mano kaj flava veturilo sur repulsorlifto apogas ĉe ili. Ili eniris en la veturilo kaj Natano diris al la taksiisto la adreso. — Vi ne povas teni mia mano de nun, aŭ neniu iros kredi ke mi estas viro, aŭ ke vi estas! — Ŝi mokas, ridanta. Tuj la veturilo alvenas al la adreso, kaj haltas apud granda konstruaĵo, sub bela kaj granda luma avertilo kie oni povas legi: Miŝha Kantino.
Ene de la antro de malnobleco kelkaj alienuloj ridas kaj ludas. Bela rodiana kelnerino salutas vin kaj oferas al lin sulustana bieron, kio ili ĝaje akceptas. La rodiana montris ilian tablon, apud huta malbonulo. La kantino estas plena de alienuloj, Ŝulamita miras sin rigardanta la specioj. Gungano kun longaj vestoj kaj multe da oro en lia korpo pasas ĉi tie, brua tojdariano flugas ĉe alta Kibnono dume li parolas kun malluma devaroniano kiu rigardas al ŝin kun malamo en la visaĝo. Neimoidianoj, dugoj, tvi-lekoj, dulokoj, evokoj, maraŭderoj, meerianoj, plogoj, sanjasanujoj, ĉŭuktajo, vukioj, zabrakoj, gurlaninoj, kaj multe aliaj rasoj troviĝas sin en ĉi tio loko.
— Mi havas duboj se veni ĉi tie estas bona ideo — Natano diris al ŝin.
— Achuta! — Dobra VeerTan!(2) — diras gaje iu malgranda kreito kun longaj metala haroj kaj stranga okuloj tute hela metala, sen irizo.
Natano rigardis iu stranga meeriana kreito plena de scivolo.
— Ma lorda naga chuba che pazaak (3). — VeerTan invitas ilin por ludi pazaak.
— Natano rigardis al la adipa huuno(4), la malbonulo ne akceptus "ne" kiel respondo.
— Tagwa, VeerTan, Achuta dobra Natano an da dobra Miĥan(5). — li respondis en hutezo, prezentanta sin kaj la malvera vira nomo de Ŝulamita: Miĥan.
— Miĥan, hm... — diras VeerTan dume lia mistera metala okuloj brilas. Ili montris la vojo kiu troviĝas al ludĉambro. La huto jam eniras la pordon, milda fluganta en sia seĝo sur repulsorlifto.
Ŝulamita susuri en la orelo de Natano: — Hu! Kaj nun ni perdos niaj ekonomiaj... — ŝi sopiras pentita por eniri Miŝra
Ĉirkaŭ la ronda tablo sentadis Orko la huto (vere huuno), sia filino Anakro, VeerTan, Natano, Ŝulamita, Pato Ado, viro Itoriano ekologo kaj ksenobiologo, kaj Ĵaslero, mandaloro rabisto.
— Su'cuy! (6) — salutas Ĵaslero, kun leĝera gesto.
— Saluton, diras la itoriano per sia stranga stereovoĉo. Kial la itoriano havas du buŝoj, ili parolas kun stereo efekto.
Anakro nur rigardas malŝata.
— Chuba hagwa magoosa cheeska, stupa!, nek chuba hagwa sa-a-a! (7) — ekkriis la huuno. Ŝulamita timas, li malkovris la artifikado, ne viro vi estas, li diris.
— Chowbasa tah bu pazaak Natano, ma lorda nolia ooval! Naga chuba hodrudda? (8) — VeerTan demandis. La malbonulo ĉio scias pri ilin, inkluzive ilian nomojn. Nun estas Natano kiu timas, ĉi tio nur povas signifi ke la huuno jam havis planoj por ilin. Damnita horo kiun ili decidis rompi la rutino! — Natano pensis, por gajni iom tempeto li demandis kiom da mono ilin ludas en la pazaak: — Kava moulee-rah uba buttmalia? (9)
— Jee-jee buttmalia jujumon creeda! (10) — Ili respondas. Cent kreditoj ne estas granda valoro por komenci, la alternativo estas ludi iom kaj rapide eliros la damnita loko, li pensas. Sed li diras al la hunno ke nur li ludos. Kiam ŝi aŭdis lin, ŝi preparis sin por eliros de la tablo: — Chut chut (11). — ŝi pardon petas kiam la hunno intervenas:
— Hawa chut chut ateema-a-a... (12) — Orko ordoni al ŝi ke ne foriras la tablon.
Natano kunigas la brovojn, la afero igas de malbona ĝis plej malbona. Natano decidas forlasi la tablon, se almenaŭ la huuno ne estus la ordonanto de bandaĉo krima... — li pensas kun timo en sia vizaĝo.
— Bee me hagwa kohn pazaak. (13) — Natano argumetas ke li ne havas pazaakartaron.
La tablo silentigas. Orko ŝanĝiĝas sia ordinara ĝoja vizaĝo por malluma vizaĝo dume sia filino komencas rideton. La mandaloro, la meeriano kaj la itoriano rigardas silentaj, nemoveblaj. Finfine la itoriano demetas du pazaak de lia mansako kaj metas ĝin sur la tablo: "Elektas la via ke mi uzos la alia", li diras al Natano.
Li rigardas Ŝulamita, kiu ankoraŭ vestas viro maskovesto. Li sentiĝis sin sen elirejo, tiamaniere ke li aldirektas la dekstra pazaak.
— Kaa bazza kundee hodrudda-a-a! (14) — Orko kriis por komenci la ludado.
La ludanto miksi sian ludkartaroj kaj munti tri stakoj el kartoj kun dek kartoj ĉioj. Unu estas "la tablo", kompozita de kartoj numerita de unu ĝis la deka, tamen nenio scias la certa numero de kartoj kio ekzistas en ĉi tio stako, nur ke ŝainas havi kvar kartoj de ĉio numero. Ekzistas ankaŭ flankstakoj kreitoj por la ludanto mem, kio havas dek kartoj.
En la komenco de la ludado, ĉio ludanto hazarde elektas kvar kartoj de sia flankstako, faranta sia "Mano". Pato Ado komencis, li prenis karto de la ĉefastako kaj metis ĝin sur la tablo. Estas minuskarto Du. Poste ili finiĝas sia ludado, kaj Ĵaslero komencis lia. La mandaloro rigardis la tablo kun sia malvarmaj okuloj kaj preni karto de la ĉefastako, depost metis ĝin sur la tablo li prenis karton de sia mano kaj metis ĝin sur la tablo.
La ludo daŭrigas, la ludantoj ĉiuj volus atingi dudek punktoj kaj gajnis la maĉo, circaŭ la tablo vetistoj akompanis la maĉo de pazaak. Orko ne ŝajnis ke gajnus la maĉo, tamen li kaj lia tre adipa filino estas tre gaja, ridanta. Natano kaj Ŝulamita estas tre timanta por sia sekureco, nun ke ili eniris en veta ludo. La geamantoj ne estis feliĉa en la ludo, li havas malpli ol dek punktoj kontraŭ dekok de Ĵaslero kaj kvindek de Pato Ado kaj estis la lasta ludado, la maĉo estis preta por finiĝi.
Estas ludado de Pato Ado, li prenis pazaakarto de la stako kaj rigardas ĝin ridante, preni karto de sian manon ankaŭ kaj ĵeti la duaj antaŭ Orko la huuno: karto numero du kaj karto numero tri, do, li faris dudek punktoj kaj tial venkis la maĉo. Pato Ado neniam perdis paazakan ludojn. Orko ridas kaj diras tre gaja: — Ho! Ho! Ateema uba moolee-rah me, Ado-o-o!(15) Natano zorgas pli kiel ili eliros de la tablo nun ke ili perdis cent kreditoj kaj ne havas pli da monoj por bruli. Sed kiam li rigardas al la mandaloro militisto ke leviĝi de la sego furioza, li malfidas ke ne havos alia maĉo...
— Baay shfat, di'kutla hut'uun Orko! (16) — li ekkris dum Anakro komencis movi sin reen, siaj grandaj flavaj okuloj rigardanta la malfronta pordo. — Chuba shag, bazda wahota! (17) La mandaloro militisto nomiĝis la huuno esklavo, la plej granda insulto por hutaj. Sed la huuno ne ŝajnis audi Ĵaslero, nun ĉiuj rigardas al la pordo de la fronto de la kantino, kie unu post la alia eniras robotoj de la Apartigisto Soldataro, armiloj en manoj, celanta al la klientoj de'l kantino. Kiam la salono estis plena de robotoj kiu eniras de ĉiuj pordoj, eniras virino leŭtenanto trandoŝano.
— Saluton de la Apartigistoj, ĉi tio mondo nun estas en nia posedo! Per la povo al min investita, nun min arestas vin!
— Shabla! Verde be werde! (18) — la mandaloro murmuris gapanta, jam forgesita de sia malhonesta ludakompananto.
— Ladis ĉi tie! Ho! Neniu meritas! — Natano diras al Ŝulamita: — Nun ni estas en reala danĝero!
La robotoj komencis apartigi la klientoj kaj kondukis lin al la pordo kie spacoŝipo estas preta por ricevi la novaj malliberuloj de la Apartigantoj. Natano rigardas ĉiu gapa, la koro rapide pulsanta zorgante pri sia amo Ŝulamita. La mandaloro en sia bela blua katarna armaĵo tenis sin milita rekte staranta, Natano miras sia malvarma sango. Pato Ado tremis apud la seĝo sur repulsorlifto de Anakro, ankaŭ timanta. Orko alvokis la leŭtenanto trandoŝano: — Da eitha. (19) Kaj apertis butono en sia ora seĝo sur repulsorlifto, kio malfermas malgranda flanka tirkesto plena de gemoj kaj moulee-rah ( mono en huta lingvo) — Eh tchalya culca etai coonee-coos coo-ah. (20) — diris la korupta trandoŝana leŭtenanto, la okuloj malsata por iom da moulee-rah (21). La gorda mano de la huto preni la valoraĵoj kaj liveras ĝin al la soldato de la forto antirespublika.
— Buhi! Moulee-rah che je an dopa ovv ma boockie-e-e. (22) La huuno petas pri sia libereco kaj de du akompananto.
— Tagwa, lorda! (23) — la trandoŝana kreito mokas ridanta. Natano rigardas la kontenteco en la vizaĝo de VeerTan, la malgranda ulo ŝajnas eskapi arestejo, sed subite la hunno montris lia du akompananto, siaj adipaj manoj montris Anakro kaj... Ŝulamita! — La muka huuno deziras konduki Ŝulamita kun si! Natano estas tre tre gapa, malamo kreskas en sia koro, li sentas ke devas fari iun por retrovi sian edzinon. La huuno turni sin al la timanta Ŝulamita, kaj mokas:
— Dopo mee gusha, peedunkey? (24) Estas tre facila malami Orko. Li rabis Ŝulamitan kaj ankaŭ mokas.
La trandoŝana militisto montris al lin la pordo:
— Noo nachma nyo yo. (25) — li diris tre bruska. Orko prenis la manon de Ŝulamita kun granda forto, dum Anakro eliras rapide tra la pordo. — Da eitha. (26) Natano leviĝis kaj prenis Ŝulamitan ĉemizon, kaj protesti:
— Bu cheeka sa du magoosa!(27) La virino estas mia!
Rigardanta la konfuzego, la leŭtenanto frapi la kapo de Natano kun sia armilo, la laboristo venis al la tero pro la forto de la frapo. Orko eliras ridante, dum VeerTan malgaja nur murmuris:
— Lorda?...
— Lucumba!(27.5) - la verda trandoŝano ordonis alte.

Gloso:

1 — Bootana: Ĝardeno. [Huta lingvo]
2 — Achuta! Dobra VeerTan!: Saluton! Mi estas VeerTan! [Huta lingvo]
3 — Ma lorda naga chuba ĉe pazaak. Mia mastro volas ke vi ludas pazaak. [Huta lingvo]
4 — H'uun estas malalta kasto de Hutoj. Orko la Huuno estas patro de Anachro.
5 — Tagwa, VeerTan, Achuta, dobra Natano an da dobra Miĥan. Jes, VeerTan, saluton, mi estas Natano kaj tio estas Miĥan. [Huta lingvo]
6 — Su'cuy! Saluton! [Mandalora lingvo]
7 — Chuba hagwa magoosa ĉeeska, stupa!, nek chuba hagwa sa!: Vi ne min trompas, stulta!, viro vi ne estas! [Huta lingvo]
8 — Chowbasa tah bu pazaak Natano, ma lorda nolia ooval! Naga chuba hodrudda? Bonvenon al pazaak Natano, mia mastro scias pri ĉio! Vi volas defii? [Huta lingvo]
9 — Kava moulee-rah uba buttmalia? Kiom da mono vi vetas? [Huta lingvo]
10 — Jee-jee buttmalia jujumon creeda! Ni vetas 144 kreditoj! — (100 kreditoj en baza valoro) [Huta lingvo]
11 — Cut chut. Pardonu min. [Huta lingvo]
12 — Hawa chut chut ateema. Ne eliris nun, Litere: Ne "pardonu min" nun. [Huta lingvo]
13 — Bee me hagwa kohn pazaak. Sed mi ne havas pazaakartaron. [Huta lingvo]
14 — Kaa bazza kundee hodrudda. Komencu la defio. [Huta lingvo]
15 — Ateema uba moolee-rah me, Ado! Nun vi pagis min, Ado! [Huta lingvo]
16 — Baay shfat, di'kut hut'uun Orko! Baay shfat "estas huteza vorto tradukita kiel triviala insulto pri la hutoj"; idiota kovarda Orko! [Mandalora lingvo]
17 — Chuba! shag, bazda wahota! He! servutulo, vi ne iros eskapi nun! [Huta lingvo]
18 — Shabla! Verde be werde! Kaco! militistoj de la mallumo! [Mandalora lingvo]
19 — Da eitha. Venu ĉi tie. [Huta lingvo]
20 — Eh tchalya culca etai coonee-coos coo-ah. Se vi donis tio al min mi eble forgesas kio mi trovis vin. [Huta lingvo]
21 — Moulee-rah estas mono en huteza lingvo.
22 — Buhi! Moulee-rah che je an dopa ovv ma boockie. Esperu! Mono estas por mi kaj du de miaj knaboj. [Huta lingvo]
23 — Tagwa, lorda! Jes, moŝto! [Huta lingvo]
24 — Dopo mee gusha, peedunkey? Ĉu vi bonŝancas, punkino? [Huta lingvo]
25 — Noo nachma nyo yo. Elvenu de ĉi tie. [Huta lingvo]
26 — Da eitha. Venu ĉi tie. [Huta lingvo]
27 — Bu cheeka sa du magoosa! La virino estas mia! [Huta lingvo]
27.5 - Lucumba! Iru for! [Doŝa lingvo]
"Ne estas saĝa ĉagreni vukio"
― Han Solo

Ĉapitro 2


Petchuk spacoŝipo, parkita en spacoporto de Ilik, Nova Kovo, ok tagoj post la batalo el Ĵeonozo.
Kiam Natano vekiĝis, li ne estis kapabla por diri kie li estis aŭ kiel li alvenis en ĉi tien. Li rigardis ĉirkaŭ, malgranda ĉambro kun litoj kaj banejeto. Stango de lazeradio prenis lin ene de la aresteja ĉambro. Sed li ne estis sola, VeerTan, Ĵaslero, vukio kaj tvi-leko ankaŭ estis arestitaj kun ili. La vukio estas ina malgranda vukio, nomita Enaka. La alia ino estis la tvi-leko dancistino kiu Natano jam konis en Miŝha Kantino, sian nomo estas Laseema. Laseema estis kvazaŭ nuda, sian bluan haŭton tauzas pro la malvarmo, la lekuj sur siaj belaj mamoj. Ŝi sidas en la angulo, honta.
— Rangir! (28) — kriis la mandaloro furioza — Arestita por robotoj en Ilik! Kia hontaĵo! — li daurigas bedauranta. Ĵasleron vestojn kaj armaĵojn konfiskitaj por la Apartigantoj robotoj! Rangir! — li ripetas, nun ke li vestis nur sia nigra pantalono kaj botoj.
Natano ne parolas mandalora lingvo, sed li povas kompreni kial la soldato estas tre nervoza pri la arestaĵo. Sian kapon doloras, kie li ricevas la frapo de la trandoŝana soldato. Ĉu Sulamita estis sekura? Kiel Orko volas kun ŝi? Kial li jam scias ŝian nomon kiam li prezentis ŝin kiel Miĥan? Mistera afero. Li rigardas al la malgranda meeriano, ĉu la kreito povas scii la respondo al tiun demandoj? Li decidas malkovri, do, li saltis tre rapide kaj preni VeerTan gorĝo kaj subteni lin pridemandanta:
— Kie estas Ŝulamita? Kio via "lorda" faros kun ŝi? — li kriis.
Ĵaslero nur rigardas la konfuzego indiferenta, sed la vukio Enaka ne toleras ke iu granda viro kiel Natano atakis malgranda kreito kiel la meeriano. Vukioj estas tre justa, ŝi prenis Natano kaj ĵetis lin kontraŭ la muro apud Laseema:
— Waa hu aa ma ma a oo gah? (29)
Natano komprenis nenion kiun Enaka parolis, sed la spirito li komprenas: Kial vi tenis iu kvarono sian grandeco? Ho! Diable!
VeerTan sidas sur la banko kaj dankas Enaka en huta lingvo, la sola kiu li parolas krom meeriana.
— Uwana goya huhama. (30) — Enaka mansignis.
— Dobra shag du Orko. Uba hagwa baatu baatu je! (31) — la meeriano diras al Natano, por montri ke li ne estas pli ol esklavo en la huuna kortego. Natano dolore ekstari kaj rigardas al VeerTan, kiu ekskuzas sin.
— Guhaw maw ohyah? (32) — la vukio demandis al Ĵaslero. La mandaloro kiu tentis ne partopreni en la konfuzego, rigardis al Natano, ĉagrenita:
— La vukino demandis se vi estas bone, di'kutla (33)?
Natano komprenas nenio de mandaloro, sed li povus ĵuri ke Ĵaslero insultis lin. "Di'kutla?"
— Jes, mi estas bone... Ŝi ĵetas min kaj post ŝi demandis, tre agrabla, ĉu ne?
— Eĉ vekŭaj scias ke ne estas saĝa ĉagreni vukioj, di'kut koochoo (34)!
Ho! Nun li scias kiu li diris, koochoo estas idiota en huta lingvo, eble li insultas Natano en du lingvoj! Laseema ne sukcesis kaŝi rideto pri la mokaĵo de Ĵaslero, kiun palpebrumis kaj diras:
— Uma (35) vukino, la koochoo estas tre bone, se vi volas vi povas ĵeti lin denove ke li dankus vin! Aĥ!
Natano estis furioza, li nur pensis pri sia amata Ŝulamita kaj kio povas okazi al ŝi en la mano de tre malnobla huuna malbonulo. Kio Orko povas voli kun ŝi?
— Kio la gorda porko Orko povas voli kun ŝi? — li demandis denove al VeerTan.
La vukino, kiu estis inter Veertan kaj Natano rigardis al la mandaloro: — Wuahh? (36) Ĵaslero ne estis kontenta en labori kiel interpretisto al la vukino. Veertan ne parolas Baza, kaj Natano forgesis paroli hute, kaj la vukio verŝajne deziras ke ili laboris kiel interpretisto. Kaj li rememoris ke iun koochoo scias ke ne estas saĝa ĉagreni vukioj. Mizera di'kutla vivo!
— Haku wermo Orko naga foo jah koochoo pateesa, di'kut?(37)
— Jee ap-xmasi tinka haku ma lorda naga tuta do pateeza. Ma lorda has da tee-tocky poonoo dee boonkee ma planeeto Bandomera, coo Orko jujiminmee magoosa. (38)
— Li ne scias kion la abomena kreito deziras kun sia amikino. Orko nuntempa havis aferoj pri la truo, kio tio shag nomitas hejmo, la inferna planedo Bandomiro. Li ankaŭ diris ke la huuno kaptis lin en Bandomiro. — Ĵaslero interpretis.
Natano kompreni kio VeerTan diris, sed eĉ vekŭaj scias ke ne estas saĝa interrompi mandaloroj, pro tio li silentis. Bandomiro, li pensas, Bandomiro estas minekspluatado-planedo mastrita de Eksterplaneda Minekspluatado Korporacio. Ŝulamita estas gemo fakista...
— La sa wanka kurichiska noleeya Bandomera? (39) — Li demandis pri raraj ŝtonoj en Bandomiro.
— Tagwa, tchuta yu. (40) — Jes, ekzistas iu, diras la malgrandulo. Li pauzis por sekundoj kaj daŭras: — Ma planeeto lust ionite chone azurite noleeya jah unubunko, coo sa moocha tuta Bandomer che ootmian. Wanka kurichiska hagwa lust unubunko, me tinka. (41)
Natano atenti aŭdis la parolado de'l meeriano. Li diras ke en la planedo Bandomiro, kio gastis precipe ionito kaj azurito ene de sia subtera, ne havas raraj ŝtonoj, sed se Orko aŭ unu de siaj asocianoj trovis tiun, li bezonus fakista kiel Ŝulamita.
— Mee tinka da Orko funda wanka kurichiska noleeya planeeto Bandomir an jujiminmee Sulamita kava wanka paya. (42) — li konkludis.
— Mi ne scias pri vi — diris la mandaloro dum li ĉerpis bastoneto de ene de sia dekstra plandumo — sed mi ne iros putri ĉi tie! Tayli'bac di'kute? (43)
Mandaloroj ĉiam havas io kiel opcio. Li montris la bastono kun laserradio kio li uzos por rompi la muro kaj eliri de la arestejo.
— Aa-ooh-gaa? (44) — la vukino demandis pri kiom da mono Ĵaslero volus por helpi lin skapi de la arestejo.
— Estas dudek mil kreditoj al vi. Ĉu vi havas tion monon?
— Uma — la vukino kriis.
— Kie estas via 'moulee-rah'?
— Koraa hu wyoorg.
— Ĉu vi diras Korda 6? Fierfek! (45) Ĉu vi ne havas tre malbona loko por meti sian moule-rahan? Atin vukio! Pro tio la kosto estos grandigi, ĉu vi havas kvardek?
— Muawa. (46) — li respondis, movinta la kapo.
Natano, kiu aŭskultis ĉio silenta, trovas en ĉi tio dialogo oportuno por eskapi de la arestejo:
— Mi pagos al vi ankaŭ, kiom da mono vi deziras por mia eskapado?
— Dek mil.
— Mee kaava funda Orko an Sulamita. Naba mee Bandomera an mee hopa u.(47)
Ĉiuj rigardis al VeerTan, kiu petas helpon pri sia eskapado pro helpis Natano serĉis Ŝulamitan. Natano pripensi unu sekundo kaj maltrankvile petas al la mandaloro:
— Ĉu vi povas helpi nin eskapi kaj post nin kondukos al Bandomiro por trovi Ŝulamitan?
Ĵaslero rigardis al la bela tvi-leku silenta sidita en la angulo:
— U hagwa koona peetch, schutta? (48)
— Nobata, no moule-rah! — la tvi'lekino diris nur. Ofte insultita, ŝi ne diris iu pri insultado.
— Tayli'bac schutta, do yuna wamma, haha!(49)
La vukino donis paŝon direkte al Ĵaslero, ŝi ne ŝatis la seksa mokaĵo.
— Udesii, udesii! Mi nur mokas, mi povas akcepti tio nenormala misiono, Natano, se vi pagos min kvindek, ĉu vi havas tion monon?
— Jes, mi havas ekonomian, kiam ni iros?
— Ke'pare (50)- li ordenas, post li uzis la laserradio en la muro, kie ronda truo aperis. — Ho! Venu koochoo di'kute!
La militisto pasis unue, poste Natano pasis VeerTan tra la truo.
— Awa! (51) — la vukio ordonis al Laseema, kiu komprenis nur pri la gestoj de la vukio kaj obeis.
La muro kondukis ilin al longa koridoro, ili verŝajne atingis servilo sektoro de Ilik arestejo. Kelkaj pordoj al maldekstre estis malfermita. Ĵaslero montris la fino de la koridoro, silente. Ili atingos la pordon, kaj kiam la mandaloro malfermis ĝin flava roboto aperas kun armilo en sia mano, ĝi rigardas tute konfuzita kaj demandis:
— Ĉu vi havas permeso por promeni ĉi tie. Hum... — li gesti lia kapon dekstre-maldekstre: — Ne, fuĝistoj vi estas, haltu! Leŭtenanto... — li ne povus fini sian babilado kial Ĵaslero silentigis ĝin per sian laserbastono. La flaava kapo falis en la piedo de Laseema.
La vukio iros malfronte, en la postgvardio protektis Ĵasleron, tuj sian vojon estis plenumita por robotoj. Ili kuris por vojo kiun lameno indikis hangaron. Tuj post nigra pordego lin atingis hangaron kiu en aure-beŝ literoj estas skribita Petchuk (52) Spacoŝipo. La mandaloro rigardis al bela mon-kalamarian modelo profundakvo-klaso luado-malpeza spacoŝipo:
— Tio estas kio ni bezonas — li murmuris, kaj demetis EMP grenado de la malsupraĵo de sian boto kaj ĵetis ĝin en la piedo de la robotoj. La robotoj haltis funkci kun tre rapida suspiro.
— Goore sapanyc, elek! (53) Iru for! — li celebris, ili havis nur unu sanĉo, kaj ŝajnis ke ili uzis ĝin bonege.
Ĵaslero alpreni la armilo de la senkonscia robotoj kaj disdonis ĝin. Robotaro aperas apud la pordego, kaj la pafado komencis. Ĵaslero kaj Enaka pafis kontraŭ la skorio de la apartigantoj, dum la aliaj eniris en la ŝipo.
Natano eniris en la ŝipo kaj serĉis por robotoj, la armilo treminta en siaj senspertaj manoj. Laseema iris mallantaŭe, timema. En la ŝipo li trovis nenio roboto, sed vestaĵoj de la trandoŝana leŭtenanto, kiun eksplikis la terura odoro ke la ŝipo emanis... Enaka kaj Ĵaslero tuj aperis, kaj la mandaloro kuri al la Aaj-han sapacoŝipo konzolo kaj rapide la rabisto kondukis la ŝipo ekstere Petchuk hangaro, kaj impulsita por la hiperdrivo-motoro 2.0 lanĉis sin ekstere Ĉurba sistemo direkte al Korda sistemo.
— En Korda 6 Enaka donos al min mia monon, tien ni lasis la putinon. Post mi liberas Ŝulamitan! Okej? — la mandaloro demandis dum la ŝipo tranĉis la spacon.

Gloso:

28 — Rangir! Iru al Inferno! [Mandalora lingvo]
29 — Waa hu aa ma ma a oo gah? (29) Kial vi tenis iu kvarono sian grandeco? [Vukia lingvo]
30 — Uwana goya huhama. Estas malfacile trovi bona helpo hodiaŭ. [Vukia lingvo]
31 — Dobra shag du Orko. Uba hagwa baatu baatu je! Mi estas esklavo de Orko. Vi ne ĝenas min! [Huta lingvo]
32 — Guhaw maw ohyah? Ĉu li estas vundita? [Vukia lingvo]
33 — La vortoj "di'kut" kaj "di'kutla" estas insulto tre ordinara en mandalora lingvo, kaj signifas idiota, senutila persono, malŝpari de espaco (litere iu kiu forgesas de meti sian pantalonon)
34 — La vorto "koochoo" signifas idiota en huta lingvo.
35 — La vorto "uma" signifas jes en vukia lingvo.
36 — Wuahh? Kio li diris? [Vukia lingvo]
37 — Haku wermo Orko naga foo jah koochoo pateesa, di'kut? Kiu vermo Orko deziras kun la amiko de la koochoo, idiota? [Huta lingvo]
38 — Jee ap-xmasi tinka haku ma lorda naga tuta do pateeza. Ma lorda kay da tee-tocky poonoo dee boonkee ma planeeto Bandomera, coo Orko jujiminmee magoosa. Mi ne scias kio mia moŝto deziras de sia amikino. Mia moŝto havis tio tempo aferoj pri mia planedo Bandomiro, de kio Orko kaptis min. [Huta lingvo] Observo: la verbo "esti" ne aperas en Stelaj Milito serio, sed mi uzis la keĉua vorto "kay" anstataŭ la angla "has".
39 — La sa wanka kurichiska noleeya Bandomera? Ĉu ĉi tie estis rara ŝtonoj en Bandomiro? [Huta lingvo] Observo: la vortoj "rara ŝtono" ne aperas en Stelaj Milito serio, sed mi uzis la keĉua vortoj "wanka qurichisqa", korektita al la huteza "wanka kurichiska" anstataŭ "rara ŝtono". "Wanka qurichisqa" vere signifas "ora ŝtono"
40 — Tagwa, tchuta yu. Jes, ekzistas iu. [Huta lingvo]
41 — Ma planeeto lust ionite chone azurite noleeya jah unubunko, coo sa moocha tuta Bandomer che ootmian. Wanka kurichiska hagwa lust unubunko, me tinka. Mia planedo gasti ionito kaj azurito en sia subtera, kio estis ŝtelita de Bandomiro de alilandoj. Raraj ŝtonoj ne estis gastita en subtera, mi pensas. [Huta lingvo]
42 — Mee tinka da Orko funda wanka kurichiska noleeya planeeto Bandomir an jujiminmee Sulamita kava wanka paya. (42) — Mi pensas ke Orko trovis rarajn ŝtonojn en Planedo Bandonmiro kaj kaptis Ŝulamit kiel gemo fakista. [Huta lingvo] Observo: la verbo "trovi" ne aperas en Stelaj Milito serio, sed mi elpensas en "funda" kiel "trovis". Ĝi sonas simila al iovortoj huta, ke ne estas pli ol anglaj vortoj hutitaj, ezemple dump-dumpa, kill-killya, motel-motal, the-ta, to-tah, k.t.p.
43 — Tayli'bac, di'kute? Okej, idiotaj? [Mandalora lingvo]
44 — Aa-ooh-gaa? Kiom estas la kosto de tio? [Vukia lingvo]
45 — Fierfek! Kaco! Aŭ alia pli malbona insulto [Huta lingvo]
46 — Muawa. Ne. [Vukia lingvo]
47 — Mee kaava funda Orko an Sulamita. Naba mee Bandomera an mee hopa u. Mi povas trovi Orkon kaj Ŝulamitan. Trovus min al Bandomiro kaj mi helpas vin. [Huta lingvo]
48 — U hagwa koona peetch, schutta? Ĉu vi ne irus, putino? [Huta lingvo]
49 — Tayli'bac schutta, do yuna wamma, haha! Okej putino, via korpo pagos, haha! [Huta lingvo] Obs. Tayli'bac estas mandalora insulto.
50 — Ke'pare! Pretu![mandalora lingvo]
51 — Awa! Iru! [Vukia lingvo]
52 — Petchuk. Malbona sango. [Antikva Koreliana lingvo]
53 — Goore sapanyc, elek! Elektro-magneta grenado, jes! [Mandalora lingvo]

"Ĝi estas bruta mondo." ― pri Bandomiro.
― Kvaj-Gon Ĵin

Ĉapitro 3


Natano pripensis pri lastaj okazoj, sia aventuro kun Ŝulamita kiu finiĝas en aresto kaj kapto, kaj por solvi tiun problemon nun li fidas sian vivon kaj de sian amatan en mandaloraj manoj. La spacoŝipo ĵus eliri planedo Korda 6, kie Ĵaslero lasis Enaka kaj Laseema post li akiris la pago pri sia laboro. Kiam ili atingis Korda 6 ili ricevis pluvo de iona radioj kio nur ne detruiis la ŝipo ĉar sian ŝildon protektis ĝin.
Korda 6 estas primitiva mondo kiun loĝas simiaj figuraj armitaj kun blasteroj kaj alia bazaj armiloj. Ili estis en la ĉefurbo de'l planedo kie Enaka trovis sian monon kaj pagis Ĵasleron. En la surfaco de la planedo oni povas trovi tion simiajn kreiton. Enaka pagis bileto por Laseema returni sian hejmo, kun la promeso ke la tvi-lekino faris de pagi ŝin post.
Natano demandis al la meeriano kiaj estas la aferoj de sia majstro ĉe Bandomiro. VeerTa respondis ke sia majstro havas malbonuloj al siaj ordoj en Bandor, la ĉefurbo, kiun laboras al li por la kolektado de percentaĵoj el la vedadoj de la ĉefurnanoj. VeerTan pensis malrapide, serĉanta al iu kiun povas fari senso pro la kaptado de Ŝulamita, sed nenio aperas en sia metala menso...
— Vi ne rememoras pri kelkaj aferoj rilatita al minzazo esplorado? Ŝulamita estas eksperta pri tiu.
— Humm... Ma lorda havas minazo ĉe la granda oceano el Bandomiro, li tentas trovi ioniton en la profundaĵo de la planedo. — la kreito parolas hutese.
— Estas tiu! — Natano kriis! — Ĉu vi povas diri la loko de ĉi tiun minazo?
— Mi estas nur sklavo, mi nenio scias pri geografio...
— Mi devus laci vin en la povo de la revolucianoj! Stultulo...
— Sed mi scias kiun povas indiki la loko al ni.
— Ĉar vi ne diras tiun, ĉu?
— Ĉar mi havas timon pro mia vivo, Nigra Pazaak ne estas trinkejo al personoj kiel mi al vi, sinjoro.
— Sed por persono kiel mi estas, ĉu ne? — Ĵaslero demandis alte, dum li eniris la ĉambro.
Veertan rigardis al la militisto kaj parolis, malrapide, vorto al vorto:
— Ĉu vi bezonos armilojn... ma lorda.
— Ĉi tiu ŝipo estas plena je armilo, ni havas robotarmiloj kaj la armiloj de la leŭtenanto trandoŝano, li koleris, ĉu ne? — Ĵaslero mokas, ridanta. — La lacerto de la robota skorio pagis min tre malmultekosta, ĉu ne? — Li demandis kaj ne esperis respondo, serioze rigardis Veertan: — Kaj ne plu vokis min 'ma lorda', metalavermo, ĉu vi komprenas?
---------------------------------------------



Tradukado sistemo

Traduki laŭ la esperanta sistemon. Ekz: Anakin Skywalker = Anakin Skajvalker.

Alia helpo pri traduko de nomojn:

1. La finaĵo "a" estas uzata en virinaj nomoj, kiel K. Kalocsay rekomendis kaj uzis ekde 1931; ekzemple: Amidala, Leia, Bilaba, Galia, Aŭĥa, Ĵamilia, kiuj akuzative estas Amidalan, Leian, Bilaban, Galian, Aŭĥan, Ĵamilian.

2. Ekzemple de Zamenhof, konserviĝas la duobla konsonanto apud monosilabaj radikaloj de l' propraj nomoj; Ekzemple: Anna, Emma, Sullo, Tasso, Ĵabba k.t.p.

3. La propra nomojn finata en konsonanto povas esti uzata sen la fina "o", sed la akcenta—silabo devas iri en la lasta silabo: Trebor, Ŝaak, Mustafar, Endor, Dagobah, VeerTan kiuj akuzative estas Treboron, Ŝaakon, Mustafaron, Endoron, Dagobahon, VeerTanon.

4.La homa nomoj kiu finiĝas en "a", kiel Banta, Noa, Jona; akuzative estas Bantan, Noan, Jonan. La homa nomoj kiu finiĝas en "i" kaj "u" gajnas fina "o" akuzative. Ekzemple: Ki-Adi-Mundi estas Ki-Adi-Mundion; Doku estas Dokuon


Vortoj tradukitas al Esperanto


Aay'han: Aaj-han
Amethyst Shipping & Storage Industry: Ametista Komerco & Konservejo Industrio
Aurebesh: Aure-beŝ
Azurite: Azurito
Anachro: Anakro
Bandomeer: Bandomiro
Blaster: Blastero
Churba: Ĉurba
Corellia: Korelia
Coruscant: Korucanto
Count Dooku: Moŝto Dooku
DeepWater-class light freighter: Profundakvo-klaso luado-malpeza
Droid: Roboto
Devaronian: Devaroniano
EMP: Elektro-magneta pulso
Enacca: Enaka
Geonosis: Ĵeonozo
Gungan: Gungano
Gurlanin: Gurlanino
Hu'uun: Huuno
Hutt: Huto
Hutteze: Huta lingvo
Ilic: Ilik
Ionite: Ionito
Katarn Armour: Katarna Armaĵo
Kibnon: Kibnono
Ladis: (Ladistoj) robotoj
Lekku: Leku
Mandalore: Mandalora
Marauder: Maraŭder
Meerian: Meeriano
Mishra: Miŝha
Mon Calamari: Mon Kalamari
New Cov: Nova Kovo
Offworld Mining Corporation: Eksterplaneda Minekspluatado Korporacio
Phlog: Plogo
Qui-Gon Jinn: Kvaj-Gon Ĵin
Repulsorlift: Repulsorlifto (ilo kiu subtenas veturiloj en la aero)
Rodian: Rodiano
Sanyassan: Sanjasanujo
Tchuukthai: Ĉŭuktajo
Toydarian: Tojdariano
Trandoshan: Trandoŝano
Twi'lek: Tvi-leko
Separatist: Apartigistoj
Wookie: Vukio
Weequay: Vekŭaj
Zabrak: Zabrako


La lando de la grizbrunaj pantalonoj

El Feĥez

Tradukisto: Mauricio R B Campos

"La blua ĉielo estas linda,
Sed en la ikso (1) deprimis vin"Detentos do Rap (2)

La suno estas pah! kaj tĉun!, ŝajnas, ke miaj retinoj brulis.
Antaŭ ne longe, ke mi ne faris tiun agon "bastono en la katon".
Mi donis la sakon kun la ĉemizo, dentbroso, paro da pantoflo kaj la maljunan ŝorton al partnero, kiun ĉiam havis malpli ol tiun.
En la strato, estis nur envio, sed en la prizono oni lernas unue la humilecon.
Oni kunprofitas por la dormo, por uzi la banĉambro, por manĝi, por scii la bona horo, kiun havis la pah!
En la estonteco mi ne dezirus memorojn de tiun antaŭnelonga pasinteco, nun mi havas pli da estonteco, almenaŭ tiel mi esperas, kaj pensas ke jam definitive eliras de la prizono kaj mi estas malproksima de la tombejo.
Mi havis la liberecon por iri, kien mi deziras, nun finfine mi havis.
Mi pensas nun en la sekvo de la anti-krima ago, ne mortigi pli.
En la unua nokto, la humiligo: mi dormis en la bovo(3). Sed la ulo kiun faris tiun, li neniam faros denove. Mokaĵo kun ŝtelisto ne havis pardonon. Mi eniris pro kaŭzo de perforta atakego kaj diplomitis en murdo, tie ĉiu, kiu estis universitato!
Diversaj bruetadoj dum la tago, kelkaj mulinoj (4) dum la nokto, nigrulon perdis la linio tro rapide en la ŝercaĵo de la arestejo, tiuokaze estas nur vekriado, ni kovris per la lankovrilo kaj regalis per batado, por instruigi la komprenado de la rido de partnero.
Nun estas alia filmo(5), alia vivo. De nun estas nur progreso.
Ne havis la mono por la buso kaj decidis petveturi.
Eble por la erodita vizaĝo danke al la tempo en la ĉelo, eble por la maljunaj vestoj, malpuraj, la veturistoj ne emociigas kaj kaj insultis min, "senokupa" - li kriis.
Senokupa ne, ke mi estas plena de volo por kuri en la certa vojo, sed ankaŭ mi ne toleros insultaĵo de io, precipe malriĉulo kiel tiu, faru la sekvo, meti tiu buso en sia vosto, ke mi iros kun miaj piedoj mem, mi ne agus kiel frenezulo nun.
Estis juĝo kvazaŭ rapida kiel ĉiuj estis, la juĝisto ridis de mia situacio, li ridas kiel, se li scias, kiel estas la mondo for de kvar muroj, malproksime de la helpo de patro, malproksime de la facileco por studi.
Tre laca por promeni mi eniras en la apuda buso, mi esperas la buson pasi por tri buspunktoj kaj petas al la busricevisto por pasi sub la paskontrolilo.
La busricevisto insultas min.
Mi, eks-157(6), mallevis la kapon kaj estis kun mia honto kaj kun mia libereco.
Ĉiuj ŝanĝis tiujn tagojn, mi ne rekonas la stratojn, ne rekonas la butikojn, nek la novaj tipoj de aŭtoj, la vestaĵoj kaj la koloroj ŝanĝis multe, kaj ankaŭ la maniero kiel la personoj agas ŝanĝis, nun nenion rigardas la alia en la okuloj.
La muzikoj... la muzikoj estis strangaj, freneza afero.
Mi estis pala, blankulo por ne rigardi la suno, tiris la ĉemizo por senti denove la sunon, pli da pasanto rigardis min, eble por la verda haŭto, eble por la tatuadojn akirita en la senokupaj jaroj, eble la vizaĝo de monstro, neebla kaŝi.
Mi deziras rigardi ŝin, alveni en mia hejmo kaj revenis mia amatino, dum longa tempo, ke ŝi ne vizitis min, eble por malsano, eble ŝi revenis al la lernejo, mi scias ke ne estis facile dum tiuj jaroj. Sed mi scias, ke ŝi amas min, koro el krimulo batas en la piedplato, kaj mi scias, kiam la afero estis vera.
Telefonon ŝi ne plu atentis, eble oni tranĉis la linion, mi scias, ke ŝi batalis tro multe por subteni la hejmon, mi tute scias, sed mi havas nodon en la gorĝo, dolora saŭdado, kaj mi deziras pardoni ŝin ĉar viziti enkarcerigita ne estas afero por damo, la piedo de urso ekzamenas, humiligis.
Mi alvenas hejme, finfine, ŝajnas hieraŭ, ke mi forlasis tiun domaĉaron, kvazaŭ nenio ŝanĝis en la domaĉaro, ankaŭ la barakoj ne plibonigis nenion, la pordo de mia barako donis al mi la volon de ne plu eliris de ĝi, tiun saŭdado de la kafo kun lakto, pano varmiginta en la fino de la vespero, la brazila Elekto de futbalo en la televidilo, biero kun partnero, kaj en la korto rostita bovaĵo por la amikojn, celebros mia eliro, mia libereco!
En la strateto kelkaj brakumoj, saŭdadoj, surprizita parolado, nenion imagas, ke mi revenis. Ke tage mi revenis, mi konfesis, ke kelkaj personoj ne rememoris pri mi. Oni pensis, ke mi estis mortinta, alia, ke mi fuĝis por la mondo.
En kelkaj tagoj mi turnis min en ĝena ulo, unu pli, ulo ke petas cigareton, ulo, ke petas glaso da trinkaĵo, ke iros al la domo de partnero por peti aŭtomata pistolo pro kaŭzo de laboreto.
En kelkaj tagoj mi estos la pordo fermita en la vizaĝo, la sonorileto, ke nenion aŭskultas, la parolado ne daŭrigata, la susuro - ĉu vi rigardas tiun ulon? Estas merdo, estas nenio!
Mi batas en la barako, mi ne havas la ŝlosilon, netrovis manieron por eniri en mia barako, mi batas kaj batas pli forte, najbarino aperas kaj demandis kiel mi serĉis.
Mi parolis ke mia edzino, la najbarino mallevis la kapon kaj murmuris, ke neniu loĝas en tiu barako, la barako estis por vendi.
Mi ne kredas kaj deziras aŭdi la rakonto, ŝi ne estis kapabla por ekspliki, ŝi diris ke la virino eliris kun knabo kaj kun taksiisto, mi havis nodon en la gorĝo, mi spiras mallaŭte, ŝvitante, ŝi diris al mi, ke la virino estis ion da tempo enamiĝinta, ke iu tage la virino aperis, prenis siaj aferoj, afiŝis vendilon kaj kune kun viro eniris la domaĉaro.
- Ĉu vi havas sian telefonnumeron? Ne, ŝi telefonas al mi, kaj ŝi donis nur numero de konto en la banko por la mono de la vendado de la barako.
Mi mallevis la kapon, ĝi nur pezis tonoj. Mia domo falis, mia mondo ĉesis. Kiel mi faris nun, en ĉi stranga promenado?
Mi promenis por la stratetoj, por la precipaj stratoj, kaj mi ne trovis tajlorejon, estis kiel mi lernis en la prizono, li formis min tajloro, ĵus mi, ĉu? Aranĝis vestoj, mi, ke neniam aranĝis mi mem en la vivo!
Mi estas libera homo, sed kiel mi ne havas mono en la poŝto tiun ne gravas, mi scias.
Mi havas malsaton, decidos iri al la urbocentro, mi ĵus trovis partneron, sed mi ne povas fari nenion ĉi tie en la domaĉaron, nun havis leĝon nun ĉi tie.
Mi havis mian liberecon, mi iros al la urbocentro, eble en la urbocentro mi perdas ĝin, eble mi returnis al la prizono, ĉar ĉi tie, for de la prizono, mi ne trovis iun vere libera homo.

Gloso
(1) Ikso: Slango por arestejo, prizono.
(2) Detentos do Rap: hiphopan muzikgrupon, sian nomon signifas "Enkarcerigitaj de la Hiphopo".
(3) Bovo en la brazila prizona slango signifas truon en la ĉelo por la fekaĵo.
(4) Mulino: en la slango de da krimuloj, oni nomas tiel la personoj kiujn maskovestitaj transportis drogojn.
(5) Filmo (originale portugala "fita"): ago, krima aŭ ne, kiun la ulo partoprenas.
(6) 157: En la brazila kriminala kodo, artikolo 157 juĝas pri ŝtelo.

Signifo de la slango min trovas ĉe la retpaĝo de la brazila gubernio: Gíria dos Detentos (http://www.pgj.pb.gov.br/site/Internet/Conteudo/caimp/Logistica/girias_detentos.pdf)