domingo, 30 de junho de 2013

La Noir estas mortinto



La Nigra Literaturo Estas Mortinta
Aŭtoro: Maŭricio R B Kampos

En la jaroj tridek kaj kvardek paro de verkistoj revoluciis la policana literaturon. Iliaj nomoj estas Daŝiel Hamet kaj Rajmond Ĉandler. Ambaŭ la verkistoj laboris en kelkaj profesioj, inter ĝin la professio de detektivo en sia reala vivo. La usona literaturo kritikoj enlistigis policana literaturon kiel duaklasa literaturo, ĉar la libroj estis tre malmultekosta.
La detektivo estis la detektivo Philip Marlowe, el Ĉhandler, transiri tra luksa kaj malpura Kalifornio ĉiuj da polucioj kaj alkoholaĵo, famaj personoj kaj fortego. Marlowe solvis kazoj kiun partoprenis aktoroj kaj direktoroj ĉe Holivudo, verkistoj kaj artistoj. Li estas malmultekosta detektivo, senmonulo, sed kun valoroj forta kiel fero, kiun li obtuze defendas. Ankaŭ ĉeestis en la komploto la koruptita polico kaj la corrupta e os gangsteroj.
Estas propra de la humanoj la scivolo, se vi legi en la ĵurnalo ke Tiaulo mortis, vi povas eĉ ne konas la persona, sekve ĉu vi ne interesigas pri la motivo de la morto, kiel okazos ĝin, kiu mortis la Tiaulo, se la murdinto estis arestita, kaj tiel plu. Tiam havis multe da intereso pri la holivudaj uloj kaj sian strangaĵoj. La baza elementoj el la nigra filmo ankaŭ estas tre interesa: fatalaj virinoj, luksaj scenejo, la detektivo melankolia, la mistera murdinto, la murdo praktikita je malprecizaj cirkonstancoj, kiel la karaktero de la aliaj personoj el la komploto. La nigra literaturo estis eminenta literaturo por la amuzo de la usona laboristoj (oni povas legi en la tagmanĝo aŭ en la publika transporto). Kial tiun okazos? Ĉar la faktoj kiun aperas en ĉi tiun noveloj estis mejloj de sian realaĵo, de sian kutima vivo: mortoj, murdoj, lukso, fatalaj virinoj.
La strangaĵo estas legi pri la perforto kiun estis nekutima. Okej? Signifas, ke ne estis perforto en Usono en tiu tempo? Esas, certe. Ekde Kain mortigis Habel niaj manoj estas makulitaj per sango. Sed kion mi volas diri estas ke la nivelo de perforto tiu periodo ne povas kompari al la aktuala nivelo de perforto.
Ĉi tiu semajno en Brazilo (por vi, kiuj legas ĉi tiun nun kronika, ne gravas kion semajno estas bedaŭrinde la bildo ne aperas kiu ŝanĝos en la proksimaj monatoj [ĉi tion ĉar mi estas optimisma]) kvar infanoj jaraj, studentoj, ili mortigis antaŭ ol sturmita. Ili ne respondis, estis ekzekutitaj. Vi legis ke dekstre, ili ne reagas al la sturmo, estis ekzekutitaj. La noir estis formo de publika kontakto kun perforto kiun ili aŭdis ilin paroli, sed ili ne konas la malnoblaj detaloj. Legante The Long GoodbyeThe Maltese Falcon, estis maniero por konsulti la arkivojn de la Anĝeloj Polico Fako. Estis kiel rigardi en la okulojn de la morto en la sekureco de via sofo. Sed ĉio tio pasis, la homo ne sentas sekura sur la sofo, serĉi la seruro: Mi melembrei pasante la seruroj? Morto estas en la pordo, rigardante ... Ni ne havas intereson en morto, murdo mistero nur rememorigas nin pri la stulteco de la homaro: la nigra literaturon estas mortinta.

Mardo, Marto 29, 2011

PS: Memoru, ke ĉi tiu nokto, kiam kontrolanta la pordo fermita.